Jak dotychczas nie wiadomo, jakie czynniki wpłynęły na wystąpienie powyższego zjawiska. W British Medical Journal opublikowano pracę Tunstall - Pedoe i wsp., którzy podjęli się próby odpowiedzi na pytanie, czy obniżenie ciśnienia spowodowane zostało poprawą opieki medycznej w krajach uczestniczących w badaniu.
Podstawę badania stanowiło założenie, że stosowanie leków hipotensyjnych wpływa głównie na obniżenie najwyższych wartości ciśnienia tętniczego w populacji, a zatem spadek jego wartości przede wszystkim u osób z najwyższymi wartościami ciśnienia będzie wskazywać na podstawowe znaczenie leków przeciwnadciśnieniowych. Stwierdzenie spadku ciśnienia u osób z jego średnimi i z niskimi wartościami sugeruje, iż inne czynniki mają większe znaczenie od farmakoterapii. Autorzy podzielili na centyle średnie wyniki pomiarów ciśnienia, uzyskane w latach 80-tych i 90-tych w 38 ośrodkach (przeciętnie ok. 1500 uczestników w każdym ośrodku) z 20 krajów. Porównanie zmian wyjściowych wartości ciśnienia (20, 50 i 80 centyl) wykazało, że podobny spadek ciśnienia wystąpił w grupie osób z wysokim, przeciętnym i niskim ciśnieniem tętniczym.
Przyczyną obniżenia ciśnienia nie była zatem bardziej skuteczna terapia nadciśnienia (tym bardziej, że leki hipotensyjne przyjmowało ok. 25 % osób z 80 centyla i tylko ok. 3% z 20 centyla). Co w takim razie spowodowało spadek ciśnienia? Autorzy pracy przyznają, że na podstawie badania MONICA nie można odpowiedzieć na to pytanie.
Sugerują, że mogą to być np. zmiany nawyków żywieniowych i stylu życia.